نشست داووس به سوی سرمایه داری اجتماعی می رود؟ دکتر جمشید اسدی (اقتصاددان)

سه هزار نفری که از گوشه و کنار جهان در پنجاهمین نشست گردهمآیی اقتصاد جهانی (World Economic Forum)، از ۲۱ تا ۲۴ ژانویه ۲۰۲۰، همچون هر سال، در شهر کوهستانی داوس سوئیس گرد هم می آیند به ویژه بدین خواهند پرداخت که چگونه سرمایه داری می تواند  دستآوردهای تولید سودآور را  با چالش های نوین  اجتماعی آشتی دهد.

خواست کلاوس شواب، بنیانگزار این نشست، از همان آغاز سرمایه داری اجتماعی بوده است.

عنوان نشست امسال هم «هموندان برای جهانی هم بسته و پایدار» (Stakeholders for a cohesive and sustainable world) است و قرار است با هم اندیشی در مورد هدف های توسعه پایدار توافقنامه پاریس و نیز حکمرانی سازنده فنآوری های نوین و بازرگانی آزاد فرامرزی جانی تازه به سرمایه داری هموندی (Stakeholders capitalism) بخشند و دولت ها و سازمان ها را برای رسیدن به آن یاری رسانند.

افزون بر این، شرکت کنندگان می کوشند تا مهارت هایی را که انسان ها می بایستی در این جهان نوین برای زندگی و کار داشته باشند دریابند و به آگاهی همگان برسانند.

در شمار این مهارت می توان اشاره کرد به توانایی پرداختن به چالش های پيچيده (چالش های چند بعدی همواره در تحول)، اندیشه نقادانه (فرارفتن از الگوهای رایج تفکر در فهم و نقد نمودهای پیرامون)، کارآفرینی و خلاقيت در برخورد با پيچيدگی های فزاینده امروز، مهارت در مديريت انسان ها، هماهنگی و سازگاری اجتماعی، برکشیدن هوش احساسی (emotional intelligence) برای روابط بهتر میان انسان ها و برخورد کارآتر به دیگران، داوری و توانایی تصمیم گیری در برخورد با نمودهای پیرامون، مهارت در گفتگو و چانه زنی و مذاکره و نرمش ادراکی (انعطاف پذيری).

به دست آوردن این مهارت ها از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی مهم است. از دیدگاه اقتصادی، به دست آوردن این مهارت ها به هر شهروندی امکان می دهد که نه تنها بر درآمد و بهزیسنی خویش بیافراید، بلکه بازیگر پویش اقتصادی هم باشد، از دیدگاه اجتماعی هم این مهارت ها امکان تحرک اجتماعی را بیشتر می کند بدین معنی که حتی به شهروندانی از خانواری خاخی فرودست امکان می دهد که در پی مشارکت فعال در سازندگی اقتصادی در جامعه هم برکشیده شوند.

دستور کار این نشست گرد شش نکته سامان یافته است:

زیست بوم. چگونه می توان شرکت ها را به پاسخگویی به چالش های تغییر اب و هوا برانگیخت و برای پاسداری از گوناگونی های جنگل ها و رودخانه هاو ته اقیانوس ها، شاخص های روشن عینی برساخت.

اقتصاد. چگونه می توان وزنه بدهی های بلند مدت را از میان برد و کارکرد اقتصاد را همخوان دربرگیرندگی هر چه بیشتر مردمان کرد.

فنآوری. چگونه می توان بر سر «انقلاب صنعتی چهارم» به توافقی دست یافت و از «جنگ فنآورانه» پرهیخت. «انقلاب صنعتی چهارم» بیش از هر چیز به پردازش داده ها و ایجاد هوش مصنوعی اشاره دارد که به گونه خودکار بسیاری از رفتار انسانی را از پیش می فهمد و تقلید می کند و بدین ترتیب تحولی بی سابقه در زندگی اجتماعی و به ویژه فعالیت اقتصادی ایجاد می کند.

جامعه. چگونه در ده سال آینده به یک میلیارد نفر مهارت های بایسته آموزش دهیم و مهارت های کنونی ایشان را برکشیم.

جغراسیاسی. چگونه می توان در همین حال و هوا داوس پل هایی ساخت برای پایان دادن به ستیزهای موجود در جهان و آغازیدن به آشتی.

صنعت. چگونه می توان به شرکت ها برای گذار یه «انقلاب صنعتی چهارم» کمک رساند. چگونه می توان شرکتی را که در بین تنش های سیاسی، دگرگونی فنآوری و انتظارات هموندان بسیار مدیریت کرد.