خاوران در سی و دومین سالگرد یادبود اعدام‌های ۶۷ گلباران شد

خانواده کشته ‌شدگان اعدام‌های دسته‌جمعی سال ۶۷ بر سر مزار آنان شعر و سرود خواندند

در تابستان سال ۱۳۶۷ تعدادی از زندانیان عقیدتی – سیاسی به فرمان خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی و با تشکیل هیئتی مشهور به «هیئت مرگ» وعلی‌رغم اینکه بیشتر آن‌ها در حال سپری کردن دوران محکومیت خود در زندان بودند، به طور مخفیانه اعدام و در گور‌های دسته‌جمعی دفن شدند. مقامات جمهوری اسلامی انجام اعدام‌ها را انکار نمی‌کنند، بلکه آن را برای حفظ نظام‌ لازم و ضروری دانسته‌اند. درعین حال پس از گذشت بیش از سی سال، هنوز این موضوع به‌طور رسمی از سوی حکومت جمهوری اسلامی پذیرفته نشده است.

اکثریت کسانی که اعدام شدند از اعضای «سازمان مجاهدین خلق» و تعدای نیز از گروه‌های چپ‌گرا مانند «سازمان فداییان خلق ایران» و «حزب توده» بودند. نهادها و سازمان‌های مدافع حقوق بشر اتهام این زندانیان را «همکاری با سازمان‌های مخالف نظام» به خصوص سازمان مجاهدین خلق ایران و همچنین تعدادی از گروه‌های چپ، کمونیست و مارکسیست ذکر کرده‌اند. اما مقامات جمهوری اسلامی اعدام آن‌ها را به خاطر دلایلی چون کشف تشکیلات مرتبط با سازمان مجاهدین خلق در زندان و نتیجه ادامه محاکمه بخاطر ترور مقامات جمهوری اسلامی توسط آن‌ها ذکر کرده‌اند. تعداد قربانیان سال ۶۷ به دلیل پنهان کاری مقام‌های جمهوری اسلامی مشخص نیست اما بر پایه برخی برآوردها حدود پنج هزارنفر از زندانیان سیاسی در آن تابستان اعدام شدند. 

سازمان عفو بین‌الملل، سال ۹۷ در گزارشی به مناسبت سی‌امین سالگرد اعدام‌های گسترده زندانیان سیاسی در ایران، در گزارشی اعلام کرده بود مقام‌های جمهوری اسلامی با پنهان نگه‌داشتن سرنوشت و محل دفن هزاران زندانی مخالف، به جنایت علیه بشریت ادامه می‌دهند. 

دراین گزارش با اشاره به ادامه فشار به خانواده‌های اعدام شدگان سال ۶۷، نقض حق آن‌ها بر سوگواری و خاکسپاری رسمی و حتی از بین بردن بقایای گورهای شناسایی شده، آمده است:« مقام‌های جمهوری اسلامی به جای حملات بی‌رحمانه خود به خانواده‌ها باید به آنها نسبت به احقاق حقوق‌شان درباره دانستن حقیقت و اجرای عدالت و جبران غرامت اطمینان داده شود؛ از جمله با تحویل جنازه قربانیان و شناسایی بقایا از طریق دادن اجازه به حضور متخصصان گورهای دسته‌جمعی و تحلیلگران دی ان ای.»

همچنین عفو بین‌الملل در گزارش خود به پراکندگی گورهای دسته‌جمعی در ۳۲ شهر ایران اشاره کرده و گزارش‌هایی از تخریب گورها و از بین بردن شواهد محل دفن کشته ‌شدگان اعدام‌های سال ۶۷ منتشر کرده است.

گورستان خاوران، مکانی است که در حاشیه جاده خاوران و در کنارچند گورستان مربوط به اقلیت‌های دینی قرارگرفته است. در این گورستان هزاران تن از زندانیان سیاسی و عقیدتی اعدام شده زندان‌های تهران در سال ۶۷ بدون نام و نشان، درگورهای دسته‌جمعی دفن شده‌اند. خانواده‌های قربانیان اعدام‌ها، برخی از فعالان سیاسی و دانشجویی و کارگری به‌طور سنتی در اولین جمعه شهریور و آخرین جمعه اسفند در گورستان خاوران گرد هم جمع می‌شوند.

امسال هم مانند سال‌های گذشته، تعدادی از خانواده کشته ‌شدگان اعدام‌های دسته‌جمعی سال ۶۷ روز جمعه ۷ شهریور ۱۳۹۹ مصادف با سی و دومین سالگرد اعدام‌های زندانیان سیاسی در گورستان خاوران دور هم جمع شدند و مزار بی‌نام کشته شدگان این اعدام‌ها را گلباران کردند. هم‌چنین بر سر مزار آنان شعر و سرود خواندند ولی ساعتی بعد همچون سال‌های گذشته نیروهای امنیتی و انتظامی آن‌ها را از محوطه این گورستان پراکنده کردند.