بهزاد شقایقی
تحلیلها پیرامون موضوعِ کشتهشدنِ فخریزاده، سردارِ سپاه و به اذعان حکومت فخیمهی جمهوری اسلامی، دانشمند علم هسته ای، بیشتر حولِ دو تئوری در حال دَوَران است. فرقی نیز بین روشنفکران (اهالی قهوه تلخ و سیگار لایت) و روشنفکرتران (راننده تاکسی های ایستگاه ونک)، در اظهار نظر وجود ندارد.
تئوریِ اول میگوید که سردارِ دانشمند، قربانیِ توافق قریبالوقوع هستهای شد. او باید کشته میشد تا توافق، مسیر هموارتری به خود بگیرد و قرار است حکومتِ فخیمهی اسلامی و دولت برازندهی بایدن به زودی توافقی جامع را به امضا برسانند. از این رو طبق یک همکاری چندجانبه؛ دانشمند، قربانیِ سیاست شد.
تئوری دوم میگوید، با توجه به روزهای آخرِ دولت ترامپ و نگرانیهای معقولِ اسرائیل پیرامون توافقِ ناصوابِ هستهای، این ترور در جهت تحریک حکومتِ فخیمه برای عدم میل به مذاکره با همکاری دلواپسان داخلی صورت گرفتهاست.
در هر دو تئوری، اعتقاد بر این است که حکومت یا حداقل دستنشاندههایش در ترور نقش داشتهاند. فارغ از درستی یا غلطی هر کدام از این دو مورد؛ باید بر سر قبر “اعتماد عمومی به حکومت” نشست و گریست (بخوانید تف انداخت).
حکومت جمهوری اسلامی بیش از چهار دهه است به هر دری میکوبد تا اعتماد مردمی را از خود سلب کند. شیوهی استبداد همین است. اتفاقاً دوست دارد و تلاش میکند که مردم را به خود بیاعتماد کند. توجه به این مهم ضروریست که عدمِ اعتماد به حکومت نوعی “کج و کولگی” در جامعه ایجاد میکند. این کج و کولگی به صورت کلی اعتماد عمومی را مورد هدف قرار می دهد و در نهایت “عدم اعتماد” به یک نوع “عادت” تبدیل می شود.
در شرایطی که “بیاعتمادی” تبدیل به عادت یک جامعه میشود، مشخص است که اعتماد فرد به فرد نیز همچون یک عامل انتحاری منفجر و دود می شود.اصل ماجرا همینجاست. شیوهی جمهوری اسلامی در حکومتداری مبتنی بر ایجاد جو بیاعتمادی در جامعهاست. شاید تصور شود که در ماجرای انهدام هواپیمای مسافربری اوکراینی، حکومت سعی در مخفیکاری داشت و تحت فشار مجبور به اقرار شد. کدام فشار؟ اتفاقا حکومت، پیش از اینکه شلیکی صورت بگیرد یا حتی نوع هواپیما مشخص شود، تصمیم خود را برای تکذیب اولیه و تایید ثانویه گرفته بود.
من شما را به یک چالش ذهنی دعوت می کنم. چند دقیقه به فکر فرو بروید و ببینید به چند نفر از اطرافیان خود اعتماد دارید؟ یک بار دیگر با دقت بیشتری فکر کنید. چند نفر را می توانید نام ببرید؟ کلاهتان پس معرکه است. حالا میزان اعتماد شما به مردم کشورتان پیشکش برای حضرات! این محصولِ حکومت شماست.