ظریف در ترازوی محاکمه سیاست خارجی


جواد رحیم پور- @javadrahimpour1

آیا سیاست خارجی جمهوری اسلامی بر پایه دروغ پیش می رود؟ ظاهرا نمایندگان مجلس یازدهم احساس می کنند، مسئول سیاست خارجی ایران، خطوط قرمز آنها وحاکمیت را رعایت نمی کند.

رویکرد مورد نظر این نمایندگان اتخاذ سیاستی تهاجمی بر محور اقدامات راهبردی-امنیتی در منطقه است که شاکله وشاخص آن در وجود سردار سلیمانی قابل انعکاس وتبلور است.

محمد جواد ظریف البته به صراحت گفت که او نشست هفتگی با سردار سلیمانی وسران مقاومت در منطقه داشته است ودر واقع ترجمه سیاسی آن رویکرد را دنبال می کرده است و البته همچنان در همین مسیر حرکت می کند.

به نظر می رسد نمایندگان مجلس یازدهم نمی توانند آنچه را ظریف گفت، دو روی یک سکه تلقی کنند.واقعیت آن است که خروج امریکا از برجام واعمال تحریم های گسترده، دولبه قیچی سیاست خارجی ایران را که از دو وجه دیپلماسی و نفوذ امنیتی برخوردار بود را تحت فشار قرار داده است. اکنون سیاست های ایران در

کشورهای منطقه با اعتراض بخشی موثر از مردم آن کشورها روبرو شده است و ضربات امنیتی نیز به ساختار نفوذ امنیتی ایران در منطقه وارد شده است.
از طرفی با خروج امریکا از برجام، این توافق نامه نیز به یک ماکت حقوقی تبدیل شده است. هرچند نقش نوعی ضربه گیر محدود را برای ایران همچنان بازی می کند.

اقدامات مجلس در مواجهه با رویکرد دیپلماسی ظریف یکسویه است و صرفا بعد دیپلماسی سیاست خارجی ایران را دربر می گیرد. البته ظریف مجبور شد تا حقایقی از سیاست خارجی ایران را که هر چند روشن بود،مستند کند.او با بیان نشست هفتگی با سردار سلیمانی وسران مقاومت در منطقه وارتباط دادن سیاست خارجی در حوزه اختیارات رهبری، عملا از خود سلب مسئولیت کرد.

البته نمایندگان مجلس یازدهم گمان نمی کردند احضار ظریف به مجلس به محاکمه سیاست خارجی ایران وساختار نهادی آن تبدیل شود.
تجربه پاسخ مرحوم دادمان در مورد علت سقوط هواپیما های خطوط هوایی ایران وارتباط آن با تحریم ها باید تا کنون روشن کرده باشد که با محاکمه مجریان نمی توان بحران ها را به آنها ربط داد.

مجلس یازدهم با دروغگو خواندن ظریف، اکنون راه دشواری در برابر سیاست خارجی ایران و بویژه رویکرد سیاست خارجی اصولگرایان قرار داده است. امنیتی کردن نگاه دیپلماسی گشایشی دربرابر موقعیت منطقه ای جمهوری اسلامی ایجاد نخواهد کرد.

کشورهای منطقه به دنبال آن هستند تا از فشار اقدامات نیابتی خود را رها کنند ودر مسیر تعاملات بین المللی قرار دهند. بازی غیر دیپلماتیک در منطقه دیگر جایگاهی ندارد ونتایج منفی آن به سوی کسی روان خواهد شد که خواهان ان است.

مجلس یازدهم دیر رسیده است و این درحالی است که اقدامات نیابتی دیگر امکان حیات ندارد. به علاوه با تغییر مسیر سیاست خارجی ایران، مسابقه تندروی آغاز خواهد شد و عمق استراتژیک جمهوری اسلامی کاهش خواهد یافت.

شکاف عمیق دولت-ملت با تغییر مسیر سیاست خارجی تشدبد می شود و تبعات تحریمی آن دیگر نه پذیرفتنی است ونه توجیه ملی پیدا خواهد کرد.

ظریف کفه ترازوی سیاست خارجی ایران نیست تا با محاکمه او نتایج بهتری کسب شود. محدود سازی ظریف ،محدود سازی قدرت مانور سیاست خارجی جمهوری اسلامی در منطقه ای دگرگون شده است که باد موافق از آن به سوی ایران نمی وزد.

*مقالات و دیدگاه های مندرج در سایت شورای مدیریت گذار نظر نویسندگان آن است. شورای مدیریت گذار دیدگاه ها و مواضع خود را از طریق اعلامیه ها و اسناد خود منتشر می کند.

«مقالات و دیدگاه های مندرج در سایت شورای مدیریت گذار نظر نویسندگان آن است. شورای مدیریت گذار دیدگاه ها و مواضع خود را از طریق اعلامیه ها و اسناد خود منتشر می کند.»