زمان به عقب برنمیگردد. اصلاحپذیری یا اصلاحناپذیری حکومتها پرسشی بی زمان و مکان نیست و تاریخ تولید و انقضایش متناسب با شعور عمومی تعیین میشود.
محمدجواد اکبرین
یک: ۱۰ سال پیش وقتی اعتراضات در تونس و مصر شروع شد رهبر جمهوری اسلامی به سرعت مصادرهاش کرد تا سراغ خودش نیاید. نیمه بهمن ۸۹ در نماز جمعه گفت “در این کشورها مردم علیه تحقیر قیام کردند”. موسوی و کروبی هم چون بازی با او را بلد بودند گفتند: «پس ۲۵ بهمن راهپیمایی میکنیم در حمایت از قیام تونس و مصر علیه تحقیر»! توپ در زمین خامنهای افتاده بود، چون هر چه در نماز جمعه گفته بود حالا باید امتحان پس میداد. بازی را باخت چون نتوانست ژستِ تفاوت با دیکتاتورها را بگیرد. تظاهرات ۲۵ بهمن را سرکوب کرد، دعوتکنندگان به تظاهرات را به حصر برد و ۱۰ سال است که حتی جرأت محاکمه علنیشان را هم ندارد.
دو: شب قبل از انتخابات ۸۸ کروبی در مناظره تلویزیونی از موسوی پرسید «خودت را آماده کردهای؟ میدانی چه به سرمان میآید؟» او پاسخ داد «من ۸سال زیر بار جنگ و بلاهایی که بر سرم آوردند کشور را اداره کردم و با درک این شرایط آمدهام»! آن گفتگو هنگامی تعبیر شد که نظامِ شر، با تیر جنگی به جان معترضان افتاد؛ اما این حصر، مجازات ۱۰ سال پیش نیست، بلکه جزای امروزشان است. گناهشان دیگر این نیست که چرا در ۸۸ ایستادند؟ جرمشان این است که چرا نه تنها عذرخواهی نکردند و کم نیاوردند بلکه چرا در آبان ۹۸ پیشروی کردند؟ ایستادنِ ما پای کسانی که «در برابر این صحنهآرایی خطرناک» هرگز سر خم نکردند بیش از آنکه احترام به آنها باشد، احترام به خودمان است و الفبای ادب و آداب مبارزه.
سه: زمان به عقب برنمیگردد. اصلاحپذیری یا اصلاحناپذیری حکومتها پرسشی بی زمان و مکان نیست و تاریخ تولید و انقضایش متناسب با شعور عمومی تعیین میشود. وقتی شعور عمومی احساس تحقیر میکند، وقتی هر صدایی که از هر گوشهی کشور به گوش میرسد (از کوچه و بازار تا شبکههای اجتماعی) یکسره یا نفرین و نفرت است یا تمسخر و نیشخند، وقتی ایران به برکت جمهوری اسلامی فقط با عقبافتادهترین و افسردهترین نقاط جهان قابل مقایسه است و وقتی هر سال و هر کس که به دولت و مجلس میرسد نه تنها چیزی تغییر نمیکند بلکه سفرهها کوچکتر و نفس کشیدن دشوارتر میشود؛ در چنین شرایطی روشنفکران و نیروهای خواهان تغییر نمیتوانند در توهمِ شبکهای باشند که ندارند. باید پرچمهای بیلشگر را پایین بگذارند، در کنار جامعه به کشف و درک این شعور بپردازند و بخشی از شورش علیه نظام تحقیر باشند. برخی پرسشها اگر پاسخِ راهگشا و تازه نمیگیرد علتش پیچیدگی پرسش نیست، بلکه انقضای تاریخ آن پرسش است.