در نظریه داروینیسم اجتماعی که اسپنسر مطرح کرد، نه تنها قویترها باقی مانده و ضعیفترها از بین میروند، بلکه انسانها به صورت اخلاقی باید از کمک به ضعیف ترها خودداری کنند تا آنها از بین بروند و نژاد بشر اصلاح شود!
چارلز داروین در نظریه زیست شناسانه خود اصل «بقای اصلح» را مطرح کرد؛ بدین معنا که در نظام طبیعت گونه های ضعیف تر از بین میروند و تنها موجوداتی بقا مییابند که قدرت تطابق بیشتری داشته باشند. این نظریه «بقای اصلح» خیلی زود از مرزهای زیست شناسی عبور کرد و وارد جامعه شناسی شد. نخستین بار این «هربرت اسپنسر» بود که بحث «داروینیسم اجتماعی» را مطرح کرد. اسپنسر دو نطفه نامیمون در نظریه خود کاشت که بعدها به فجایع بزرگی بدل شدند:
نخست اینکه نظریات داروین را در مورد جوامع انسانی نیز صادق دانست. یعنی آنچه به زبان ساده میتوان «قانون جنگل» خواند را به جوامع انسانی نیز تعمیم داد. نکته دوم که انحرافی آشکار از نظریات داروین بود بحث «الزامآور» اسپنسر بود. یعنی بر خلاف داروین که هیچگاه به صراحت نگفته بود که قانون طبیعت «باید اینگونه باشد»، اسپنسر در مورد جوامع انسانی این شرط الزام آور را طرح و آن را به صورت یک اصل اخلاقی درآورد. بدین ترتیب، در نظریه داروینیسم اجتماعی که اسپنسر مطرح کرد، نه تنها قوی ترها باقی مانده و ضعیف ترها از بین میروند، بلکه انسانها به صورت اخلاقی باید از کمک به ضعیفترها خودداری کنند تا آنها از بین بروند و نژاد بشر اصلاح شود!
امروزه میدانیم که هرگونه توصیف تحولات اجتماعی بر پایه ژنتیک توضیح صریح و شفاف همان «داروینیسم اجتماعی» است. اینکه فقرا به این دلیل فقیر هستند که ژن خوبی نداشتهاند و افراد موفق به دلیل دریافت ژن موفقیت است که پیروز شدهاند. با همین نطفههای نامیمون، هر گروه فرادست که قدرت مییابند خود را محق خواهند دانست که دیگر نژادهای ضعیف یا «پست» را از بین ببرند و چنین جنایتی را «امری اخلاقی برای تضمین زندگی بهتر انسانها» قلمداد کنند. فاشیستها، بزرگترین میراثداران همین نظریه «داروینیسم اجتماعی» بودند و دقیقا بر پایه همین نظریات شوم ابتدا نسل کشی معلولان و ناتوانهای ذهنی را به راه انداختند و سپس به سراغ نژادها و اقوام دیگر رفتند.
منبع: (بخشی از) مقاله آرمان امیری که در تریبون رادیو زمانه منتشر شده بود.
*مقالات مندرج در سایت نظر نویسندگان آن است. شورای مدیریت گذار دیدگاه ها و مواضع خود را از طریق اعلامیه ها و اسناد خود منتشر می کند.