کرونا: کارگران بر سر دو راهی بیماری یا بیکاری

فراگیری کرونا روند بیکارسازی کارگران را شدت داده است. کارگران روزمزد و موقت بیکار شده بدون درآمد به حال خود رها می‌شوند. مسئولان وزارت کار اعلام کرده‌اند کارگران بیکار شده مشمول تامین اجتماعی حقوق بیکاری دریافت خواهند کرد، اما یک عضو شورای عالی کار این ادعا را تکذیب کرده و می‌گوید کارفرمایان شیوع کرونا را به بهانه‌ای برای مرخصی اجباری و اخراج کارگران تبدیل کرده‌اند. مسئولان نیز دغدغه‌شان کارگران نیستند و تنها به آرام کردن آن‌ها فکر می‌کنند.

رسانه‌ها در تنها دو روز اخیر از بیکاری صدها کارگر در استان‌های کرمانشاه، هرمزگان و خوزستان در اثر فراگیری کرونا خبر داده‌اند. این کارگران خواستار بیمه بیکاری هستند.

بسیاری از کارگرانی که اخراج شده‌اند ماه‌ها حقوق نگرفته‌اند و با تعطیلی کارخانه‌ها امکان پرداخت شدن مطالبات آن‌ها ضعیفتر می‌شود.

در میدان نفتی آذر واقع در نزدیکی شهرستان مهران (در استان ایلام) پیمانکار از تمدید قرارداد ۳۲۰ کارگر خودداری کرده است. این کارگران به فقدان امکانات بهداشتی و پیشگیرانه اعتراض کرده بودند.

مهرزاد مویدی عضو شورای عالی کار روز جمعه هشتم فروردین به خبرگزاری دولتی کار ایران (ایلنا) گفت «شیوع بیماری کرونا سبب شد که کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی کارگران را به صورت اجبار به مرخصی بفرستند و کارفرماها مدت زمان مرخصی کارگران را کم کنند.»

مسئولان مختلف وزارت کار پس از فراگیری کرونا بارها گفته‌اند که کارگرانی که به سبب فراگیری کرونا بیکار ‌شوند، حق بیکاری تعلق می‌گیرد. مویدی عضو شورای عالی کار می‌گوید در صورت عملی شدن این گفته، کارگران می‌توانند دو الی سه ماه حق بیکاری بگیرند اما چنین تصمیم گرفته نشده است و هدف از این وعده‌ها آرام کردن اوضاع است:

«اگرچه در حال حاضر در گوشه و کنار مطرح می‌شود که مسئولان شرایط را برای کارگران و کارفرماها آماده کرده‌اند اما در واقعیت اینگونه نیست و تنها آرام بودن این دو قشر مد نظر مسئولان است.»

به گفته‌ی مویدی، مسئولان تلاش کرده‌اند مراجعه به اداره‌ها و ارگان‌ها را محدود کنند «اما هنوز یک تصمیم و اقدامی در حوزه اقتصاد رخ نداده است. مشکلات کارگران همچنان پا برجاست و روز به روز بیشتر هم می‌شود.»

کار و اضافه‌کاری اجباری

بسیاری از واحدها بدون فراهم کردن امکانات و تمهیدات بهداشتی و پیشگیرانه کارگران را به کار ۱۲ ساعته وادار می‌کنند. دبیر خانه کارگر ساوه و زرندیه می‌گوید روزهای کار ۱۲ ساعته سلامت کارگران را تهدید می‌کند. این در حالی است که خبر ابتلای کارگران در تعدادی از کارخانه‌ها و موسسات به کرونا اکنون به رسانه‌های دولتی نیز راه پیدا کرده است.

کارگران معدن مس سونگون واقع در شهرستان ورزقان در۱۳۰کیلومتری تبریز می‌گویند چند تن از همکارانشان مبتلا به کرونا هستند و یک نفر از پرسنل حراست به اسم صابر خدایی جان باخته است. این کارخانه حدود چهار هزار پرسنل رسمی، پیمانکاری و قراردادی دارد که در سه شیفت کار می‌کنند. کارگران در نامه‌ای که در سایت «اتحادیه آزاد کارگران ایران» منتشر شده نوشته‌اند در اسفند دو روز اعتصاب کرده و خواستار توقف کار شدند. در پی این اعتصاب ساعت کار کارگران برخی پیمانکاران تغییر کرده اما چند تن از کارگران احضار و سایرین به اخراج تهدید شدند.

دو تن از کارکنان نیروگاه برق رامین واقع در نزدیکی اهواز به بیماری کوئید ۱۹ مبتلا شده‌اند اما مدیریت این نیروگاه که به بخشنامه استاندار خوزستان مبنی بر کاهش تعداد کارکنان به ۲۰ درصد عمل نکرده، امکانات بهداشتی کافی نیز در اختیار کارکنان قرار نداده است. گروهی از کارکنان این شرکت در نامه‌ی سرگشاده‌ای خواستار تعطیلی نیروگاه شدند اما مدیریت نیروگاه گرچه ابتلای تعدادی از کارگران به کرونا و قرنطینه شدن دو تن از آنان را تائید می‌کنداما مدعی است ادامه کار نیروگاه برای تولید و ذخیره برق برای تابستان ضروری است و بخشنامه استانداری شامل حال آن نمی‌شود.

به گفته‌ی داوود میرزایی دبیر خانه کارگر ساوه و زرندیه حدود ۷۰ درصد جمعیت این دو شهر کارگر هستند و شهرک صنعتی کاوه کانون تمرکز آن‌هاست. اما واحدهای صنعتی و تولیدی این دو شهر نه تنها تعطیل نشده‌اند بلکه ساعت کارشان به ۱۲ ساعت افزایش یافته است. او روز پنجشنبه هفتم فروردین به خبرگزاری دولتی دانشجویان ایران (ایسنا) گفت:

«فعالیت ۱۲ ساعته کارگران در محیط کار، استفاده از سرویس‌های عمومی برای جابجایی کارگران از محل کار به منزل، صرف غذا به صورت دسته جمعی در رستوران‌های واحدهای صنعتی و تولیدی و اشتغال گروهی در برخی بخش‌های واحدهای تولیدی، استرس و نگرانی‌های کارگران و خانواده‌های آنان را در ابتلا به بیماری ویروس کرونا تشدید کرده است.»

شیوع کرونا بیکاری در میان کارگران ساختمانی را که اغلب بیمه نیستند گسترش داده است. برخی کارفرمایان کار را تعطیل و کارگران روزمزد را به حال خود کرده‌اند. برخی به کار ادامه می‌دهند و کارگران برغم خطری که جانشان را تهدید می‌کند سرکارند.

یوسف عبدالکریمی نماینده انجمن صنفی کارگران و استادکاران ساختمانی شهرستان سقز که معتقد است دولت باید زندگی کارگران و اقشار دیگری که بدون درآمد مانده‌اند را تامین کند می‌گوید کارگران ساختمانی فصلی‌اند و چند ماه از سال بیکارند و بدون درآمد. او در اشاره به بحث محدودیت‌های رفت و آمد و توصیه به ماندن در خانه می‌پرسد:

«چکار کنیم؟ آیا باید بعد از ۴ ماه بیکاری، دوباره باید در خانه بمانیم تا ویروس کرونا از بین برود؟ یا باید همراه با کرونا سرکار برویم تا بین گرسنگی خود و خانواده یا کرونا، یکی سرنوشت ما را تعیین کنند؟»

منبع: سایت رادیو زمانه