اکنون نرخ ارز نزولی شده است و مجددا سقوط نرخ ارز، در مسیر شوک روانی کاهش قرار گرفته است و صف های فروش و بدون خریدار ارز خانگی نشانه این شوک روانی هستند.
حمید آصفی
با پیروزی جو بایدن از قبل پیش بینی می شد که نرخ ارز کاهش یابد. در واقع نرخ ارز از دو قسمت نرخ روانی بازار و نرخ حقیقی آن تشکیل می شد. بانک مرکزی طی هفته های گذشته دیگر قادر به کنترل نرخ روانی بازار نبود و در عمل نرخ صرافی ملی با نرخ کف بازار حرکت می کرد. این سیاست البته پس زمینه پر کردن شکاف بودجه را نیز با خود حمل می کرد.
اکنون نرخ ارز نزولی شده است و مجددا سقوط نرخ ارز، در مسیر شوک روانی کاهش قرار گرفته است و صف های فروش و بدون خریدار ارز خانگی نشانه این شوک روانی هستند. اما همچنان که اقتصاد تحمل شوک های پیاپی افزایش نرخ ارز را ندارد، تحمل شوک کاهش نرخ ارز را نیز ندارد و در واقع هر دو شوک برای اقتصاد بحران آفرین است.
ارزش پول ملی طی یک فرایند معقول و زمان کافی باید احیا شود، اگر این روند در بازه کوتاه رخ دهد تمام مکانیسم های تولیدی شبکه تامین نهاده ها و محصول نهایی به هم می ریزد و نوعی دیگر از کسری منابع ناشی از کاهش ارزش فروش ایجاد می شود!
به نظر می رسد در نهایت بازار واقعی در نرخ تعادلی حدود ۲۰ هزار تومان خواهد ایستاد تا بنگاهها و فعالان بازار قادر به تطبیق خود با شرایط جدید باشند. به این عامل البته باید ریسک روشن شدن سیاست های واقعی آقای بایدن در برابر ایران را هم باید اضافه کرد.
در واقع به نظر نمی رسد بایدن از سیاستی پیروی کند که منجر به تقویت فوری ارزش پول ایران شود. در مجموع می توان گفت دستکم تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ ایران، وابستگی شدید اقتصاد ایران به نرخ ارز و نقش آن در تعادل قیمت های داخلی ادامه خواهد داشت و شاهد شوک کاهشی نرخ ارز کمتر از دامنه ۲۰ هزار تومان نخواهیم بود.
